SSR Meestervertellers

Episode 70: Roel Schutgens - Dikastocratie

7 May 2025  |  20 mins 53 secs

derechtspraak, dikastocratie, juridischepodcast, meestervertellers, rechterlijkemacht, rechtspleging, ssr, ssrmeestervertellers, ssrpodcast, triaspolitica, urgenda

Dikastocratie betekent letterlijk: regering door rechters. De term omschrijft een samenleving waarin de hoogste macht berust bij de rechterlijke macht. Het woord dikastocratie duikt tegenwoordig vooral op in discussies over de invloed van rechters op de samenleving. Gaan rechters te vaak op de stoel van de politiek zitten en brengen ze daarmee de trias politica in gevaar?

Roel Schutgens is hoogleraar Algemene rechtswetenschap aan de Radboud Universiteit in Nijmegen en voorzitter van de Nederlandse Juristen Vereniging NJV. Schutgens ziet Nederland zeker niet als dikastocratie, maar constateert wel dat in de laatste jaren rechters ingrijpende beslissingen hebben genomen in maatschappelijk gevoelige zaken. In gesprek met Daan Langkamp bespreekt hij aan de hand van bekende zaken de lastige balans tussen rechtspreken en terughoudendheid.

Episode 69: Han Moraal - Waarom korte gevangenisstraffen niet werken

9 April 2025  |  15 mins 25 secs

derechtspraak, detentie, gevangenisstraf, jeugdbescherming, juridischepodcast, meestervertellers, rechtspleging, rsj, ssr, ssrmeestervertellers, ssrpodcast, strafrechttoepassing

Gevangenissen zitten overvol, maar een oplossing lijkt nog niet zo makkelijk. Of snijdt het mes misschien aan twee kanten en moet er voor korte gevangenisstraffen toch gekeken worden naar alternatieve straffen? Want volgens de RSJ, de Raad voor Strafrechttoepassing en Jeugdbescherming, zijn gevangenisstraffen korter dan drie maanden weinig zinvol.

In deze aflevering van SSR Meestervertellers gaat interviewer Daan Langkamp in gesprek met Han Moraal, voorzitter van de RSJ. Hij licht toe waarom korte gevangenisstraffen volgens onderzoek van de RSJ niet werken en wat goede alternatieven zijn.

Episode 68: Herman van Harten - Begrijpen om begrepen te worden

5 March 2025  |  17 mins 31 secs

communicatie, communiceren, derechtspraak, juridischepodcast, media, meestervertellers, rechtspleging, rechtstaat, ruleoflaw, socialmedia, ssr, ssrmeestervertellers, ssrpodcast, vonnis

Om het vertrouwen van burgers in de Rechtspraak op peil te houden, is het belangrijk om het verhaal van onafhankelijke rechtspraak goed uit te leggen. Dat is een wezenlijk onderdeel van ons vak, stelt rechter in hoger beroep Herman van Harten in deze aflevering van SSR Meestervertellers, die naar aanleiding van een door hem geschreven artikel begin december 2024 werd opgenomen.

Communiceren uitsluitend via vonnissen is niet meer voldoende voor deze tijd. De Rechtspraak moet het contact met de samenleving actief opzoeken. Als nieuwe generaties sociale media gebruiken voor hun informatievoorziening, dan hoort de Rechtspraak te onderzoeken wat daar speelt en er zichtbaar te zijn. Begrijpen om begrepen te worden. Voorbeelden in landen om ons heen laten zien wat de gevolgen kunnen zijn als de relevantie van onafhankelijke rechtspraak onvoldoende gevoeld wordt in de samenleving.

Episode 67: Ester Cardinaal - Wil je veranderen, dan moet je loslaten

22 January 2025  |  16 mins 53 secs

aanbevelingen, derechtspraak, juridischepodcast, meestervertellers, openbaarministerie, radboudumc, rechtspleging, ssr, ssrmeestervertellers, ssrpodcast, visitatierapport, visitatierechtspraak

Volgens het Visitatierapport 2022-2023 lukt het de Rechtspraak prima om de vakinhoudelijke kwaliteit te behouden. Maar kwaliteit bestaat uit meer dan alleen vakinhoud. Het gaat ook om verbonden blijven met de samenleving en klaar zijn voor de toekomst. En daar valt nog wel wat te halen.

Ester Cardinaal is niet-rechterlijk bestuurslid in het gerechtshof ’s-Hertogenbosch en is aangewezen om aan de slag te gaan met enkele aanbevelingen uit dat Visitatierapport. Met Daan Langkamp gaat ze in gesprek over hoe ze haar ervaring en kennis inzet om de Rechtspraak op dit gebied in beweging te krijgen. Maar wil je veranderen, dan moet je kunnen loslaten en dat blijkt moeilijk in een complexe organisatie zoals de Rechtspraak.

Episode 65: Saniye Çelik - Diversiteit: accepteer dat het ingewikkeld is

25 September 2024  |  15 mins 57 secs

derechtspraak, diversiteit, inclusie, inclusievediversiteit, juridischepodcast, meestervertellers, rechterlijkemacht, rechtspleging, ssr, ssrmeestervertellers, ssrpodcast

De rechterlijke organisatie vindt het belangrijk om een diverse en inclusieve organisatie te zijn. Maar waarom eigenlijk en vooral: hoe doe je dat?

Bijzonder hoogleraar Saniye Çelik maakt leiderschapsprogramma’s over diversiteit en inclusie. Haar advies: Gun elkaar tijd, geef elkaar de ruimte en accepteer dat het ingewikkeld is.

Episode 64: Marc Schuilenburg - Digital surveillance

20 June 2024  |  22 mins 55 secs

bigbrother, digitalsurveillance, juridischepodcast, meestervertellers, rechtspleging, slimmedeurbellen, smartwatches, ssr, ssrmeestervertellers, ssrpodcast

Big Brother is watching you. Maar door gebruik te maken van allerlei ‘slimme’ apparatuur plaatsen we onszelf ook nog eens vrijwillig onder toezicht. En is dat nou wel zo slim?

Want door gebruik te maken van gadgets zoals smart watches en digitale deurbellen leveren we een schat aan informatie aan private ondernemingen én aan politie en justitie. Wat betekent het eigenlijk voor de strafrechtketen als er verdachten voortkomen uit die breed ingezette digitale surveillance? Is dat niet de omgekeerde wereld?
In gesprek met Daan Langkamp plaats professor Marc Schuilenburg kritische kanttekeningen bij de toenemende rol van AI en algoritmen in onze samenleving.

Episode 63: Luuk de Boer - Autonomen in de rechtszaal

24 May 2024  |  17 mins 54 secs

autonomen, autonoomverklaring, geencontract, juridischepodcast, meestervertellers, rechters, rechtspleging, soeverein, ssr, ssrmeestervertellers, ssrpodcast

Autonoomverklaringen. Bij de Hoge Raad ontvingen ze inmiddels al dozen vol met brieven van burgers die verklaren dat zij eenzijdig alle banden met de Staat verbreken.
Dat is juridisch niet mogelijk. En de zaken waarvoor deze autonomen in de rechtszaal staan, kunnen inhoudelijk dan ook eenvoudig met een hamerslag afgedaan worden. Maar is dat ook verstandig?

Universitair docent Luuk de Boer doet onderzoek naar het fenomeen. Hij raadt rechters aan zich voor te bereiden op dit soort zaken en om het gesprek aan te gaan als daarvoor de mogelijkheid is.

Heb je verdere vragen of zelf binnenkort een soortgelijke zaak op de rol staan? Neem dan contact op met Luuk de Boer: [email protected]

Episode 62: Mariska Baaij - Elke rechter is een beetje kinderrechter

25 April 2024  |  18 mins 19 secs

bestuursrechter, derechtspraak, familierechter, internationaalverdragvoorderechtenvanhetkind, ivrk, juridischepodcast, kantonrechter, kinderrechter, meestervertellers, noodopvang, rechterlijkemacht, rechtspleging, ssr, ssrmeestervertellers, ssrpodcast, uithuisplaatsing

Elke rechter is een beetje kinderrechter. Bij het ontruimen van woningen, of het toewijzen van noodopvang wordt nog té vaak niet gekeken of er kinderen in het spel zijn. Terwijl de gevolgen voor kinderen groot zijn. In gesprek met Daan Langkamp legt kinderrechter Mariska Baaij uit waarom kantonrechters en bestuursrechters hiervoor aan zet zijn.

Episode 61: Joyce Lie en Jos Vink - rechters op social media

26 March 2024  |  16 mins 39 secs

bluesky, derechtspraak, judgejoyce, juridischepodcast, meestervertellers, rechterlijkemacht, rechtspleging, socialemedia, socialmedia, ssr, ssrmeestervertellers, ssrpodcast, threads, twitter, x, xr

Social media zijn niet meer weg te denken uit onze samenleving. Bij iedereen gebruikt ze. Maar hoe werkt dat voor rechters?

Moeten rechters alleen blijven spreken via hun uitspraken? Of kunnen ze social media als een nuttig platform gebruiken?
Rechters Joyce Lie en Jos Vink - beter bekend als Judge Joyce en rechter Jos - zijn ervaringsdeskundigen. Zij zijn al jaren actief op verschillende social media en vertellen in deze podcast over de kansen die dat biedt, maar ook over de gevaren ervan.

Episode 60: Bart van der Sloot - De impact van AI op de rechtspraak

28 February 2024  |  32 mins 44 secs

ai, artificialintelligence, bewijslast, chatgpt, deepfake, derechtspraak, juridischepodcast, kunstmatigeintelligentie, meestervertellers, newsfatigue, openbaarministerie, posttruthsociety, rechtspleging, ssr, ssrmeestervertellers, ssrpodcast, syntheticsociety

In deze aflevering van SSR Meestervertellers luidt associate professor Bart van der Sloot ondubbelzinnig de noodklok. De impact van artificial intelligence op de rechtspraak gaat enorm zijn. "Ga nu aan de slag met alle rapporten die er al liggen!" is zijn advies.

Van der Sloot nodigt iedereen uit zijn gratis toegankelijk boek Regulating the Synthetic Society te lezen en er met collega’s of met hem zelf over in gesprek te gaan.

Is je interesse gewekt? Ga voor de open access versie van Regulating the Synthetic Society naar de site van de uitgever.
Natuurlijk is het boek ook gebonden en in paperback verkrijgbaar.